นพ.วันชัย นพนาคีพงษ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสูติ-นรีเวชกรรม
กระบังลมหย่อน หมายถึง การหย่อนของฐานเชิงกรานทำให้ทวารหนัก มดลูก หรือกระเพาะปัสสาวะยื่นออกมานอกช่องคลอด อุบัติการณ์ พบในหญิงไทยร้อยละ 70 สาเหตุของกระบังลมหย่อนนั้นเกิดจากการคลอดบุตร ภาวะที่แรงดันในช่องท้องเพิ่มขึ้น เช่น ไอเรื้อรัง หลอดลมอักเสบ ท้องผูก ยกของหนักบ่อยๆ หรือพบเนื้องอกในช่องท้อง ภาวะอ้วน ภาวะขาดฮอร์โมนในสตรีวัยทอง และพันธุกรรมที่มีกล้ามเนื้อส่วนกระบังลมไม่แข็งแรง
สำหรับอาการของกระบังลมหย่อนในรายที่กระบังลมหย่อนไม่มาก จะมีอาการหน่วงถ่วงลงช่องคลอด
มีก้อนโผล่ออกมาที่ช่องคลอดหรืออาจมีแผลถลอกที่ส่วนยื่นออกมา มีปัญหาการขับถ่ายปัสสาวะและอุจจาระขึ้นอยู่กับว่ากระบังลมนั้น หย่อนมากน้อยแค่ไหน อาการที่พบเสมอ ได้แก่ ปัสสาวะบ่อย กลั้นปัสสาวะไม่อยู่และปัสสาวะอุจจาระลำบาก
อย่างไรก็ตามกระบังลมหย่อนป้องกันได้ไม่ยาก เพียงแต่ต้องออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ โดยหญิงวัยเจริญพันธุ์ ในขณะที่ตั้งครรภ์ การออกกำลังกายจะช่วยให้กล้ามเนื้อยืดหดได้ดี ฝึกการหายใจเพื่อช่วยการเบ่งคลอด ทำให้การคลอดบุตรง่ายขึ้น และหลังคลอดกระบังลมจะหย่อนน้อยลง การออกกำลังกายภายหลังการคลอดบุตรจะช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้นและขับน้ำคาวปลาออกได้ดี
ส่วนหญิงวัย 40 ปีขึ้นไป ซึ่งเป็นระยะที่ร่างกายเริ่มเข้าสู่วัยทองกำลังเริ่มเสื่อมลง การออกกำลังกายจะช่วยให้หัวใจสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย ทำให้ชะลอความแก่ได้ สำหรับหญิงวัยทอง ต้องหมั่นออกกำลังกาย ซึ่งอาจช่วยป้องกันโรคหัวใจและโรคกระดูกบาง
แนวทางการป้องกัน
1.สำหรับวัยเด็ก วัยรุ่น และวัยทำงานควรจะเล่นกีฬา หรือออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้กล้ามเนื้อทุกส่วนแข็งแรง รวมถึงกล้ามเนื้อของกระบังลมเชิงกรานด้วย
2.กินอาหารให้ถูกหลักโภชนาการต้องกินอาหารให้ครบทุกหมู่ โดยเฉพาะผักและผลไม้ เพราะจะช่วยทำให้ระบบขับถ่ายดีขึ้น
3.ควรถ่ายอุจจาระทุกวัน ควรปฏิบัติให้เป็นนิสัย หากเป็นได้ให้ดื่มน้ำ 1-2 แก้วตอนเช้าก่อนเข้าห้องน้ำทุกวัน จะทำให้ถ่ายอุจจาระง่าย4.การขมิบก้น เพื่อทำให้กล้ามเนื้อโดยรอบทวารหนัก เนื้อเยื่อโดยรอบ และเส้นเอ็นบริเวณกระบังลมแข็งแรงขึ้น การขมิบก้นควรทำวันละหลายๆ ครั้ง ไม่มีกำหนดว่าต้องทำเท่าไร แต่หากทำมากก็มีส่วนช่วยได้มาก
นอกจากนี้ หากเป็นแล้วยังต้องรักษาซึ่งมีทั้งการผ่าตัดและไม่ผ่าตัด ซึ่งแพทย์จะพิจารณาเป็นรายๆ ไป |