รอยเตอร์ตีแผ่ "จนท. สหรัฐฯ-บริษัท เอกชน" ล็อบบี้ไทยเลิกแบนไกลโฟเซต เผยแพร่ข้อมูลสู่สาธารณะ เมื่อวันที่ 17 ก.ย.2563 โดยมีข้อมูลบ่งชี้ว่าเจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐบาลสหรัฐอเมริกาได้ให้ความช่วยเหลือ บริษัทเอกชนที่เป็นผู้ผลิตและจำหน่ายเคมีภัณฑ์รายใหญ่ของโลก
          "BIOTHAI" เฟซบุ๊กเพจ ระบุว่า ได้รับอีเมลลับของรัฐบาลสหรัฐฯหลายฉบับซึ่งเป็นการสื่อสารระหว่างผู้บริหารในหน่วยงานระดับสูง เช่น ผู้แทนการค้าสหรัฐฯ กระทรวงพาณิชย์ กระทรวงเกษตร กับผู้บริหารไบเออร์-มอนซานโต้ ที่ผนึกกำลังกันล้มการแบนสารเคมีกำจัดวัชพืชก่อมะเร็ง "ไกลโฟเซต" ในประเทศไทยเมื่อปลายปีที่ผ่านมา
          เนื้อหาในอีเมลบางส่วนที่เป็นข้อมูลอ่อนไหวถูกคาดด้วยแถบสีดำแต่ก็เพียงพอที่ทำให้เราเห็นความสัมพันธ์ของบริษัทเอกชนกับรัฐบาลสหรัฐฯและบางกลุ่มในประเทศไทย
          อีเมลฉบับนี้ส่งโดย Lisa MAnderson เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2562 ก่อนการลงมติล้มการแบนไกลโฟเซต 5 วัน โดยเป็นการประมวลวิเคราะห์ข้อมูลที่สำคัญจากการพบปะกับกลุ่มต่างๆในประเทศไทย
          เพื่อกำหนดยุทธศาสตร์ของรัฐบาลสหรัฐฯในการล้มมติการแบนสารพิษ
          น่าสนใจว่ามีรายละเอียดกล่าวถึงท่าทีของภาคเอกชนนายกรัฐมนตรี และกระทรวงต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "กระทรวงสาธารณสุข" และ "กระทรวงเกษตรฯ"
          พวกเขาประเมินว่าการขับเคลื่อนการแบนในฟากรัฐบาลนั้นนำโดย อนุทินชาญวีรกูล และ มนัญญาไทยเศรษฐ์ จากพรรคภูมิใจไทยซึ่งเป็นพันธมิตรกับพรรคพลังประชารัฐที่เป็นแกนนำรัฐบาลส่วนจุดยืนของ พลเอกประยุทธ์นายกรัฐมนตรี นั้นปล่อยให้มีการดำเนินการให้เป็นตามขั้นตอนของกฎหมาย
          พวกเขากล่าวถึง ไบโอไทย (BIOTHAI) ว่าได้ประกาศต่อต้านบรรษัทข้ามชาติ (ส่วนใหญ่เป็นบรรษัทข้ามชาติสหรัฐฯ) ที่มุ่งล้มการแบน โดยเป็น ผู้ชี้ว่า เท็ด แมคคินนีย์  ผู้ช่วยรัฐมนตรีกระทรวงเกษตรของสหรัฐฯ ซึ่งเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการผลักดันให้มีการยุติการแบนไกลโฟเซตนั้น มีความสัมพันธ์กับบริษัทสารเคมีกำจัดศัตรูพืช
          ถัดมาไม่กี่วัน...ก็มีข้อมูลใหม่จากนักข่าวชื่อดัง Carey Gillam  ผู้เขียนหนังสือ White wash เปิดโปงเบื้องหลังและหลักฐานความร่วมมือระหว่างบริษัทไบเออร์กับเจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหรัฐฯล้มการแบนไกลโฟเซตในประเทศไทย ดังเป็นที่ทราบแล้วว่า คณะกรรมการวัตถุอันตรายของประเทศไทยมีมติให้...
          แบน "ไกลโฟเซต" และสารเคมีกำจัดศัตรูพืชอีก 2 ชนิด คือ "พาราควอต" และ "คลอร์ไพริฟอส"เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2562 แต่ต่อมาหลังจาก เท็ดแมคคินนีย์ ผู้ช่วยรัฐมนตรีกระทรวงเกษตรของสหรัฐฯ (USDA) ทำหนังสือถึงนายกรัฐมนตรีของไทยและรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้อง รวมทั้ง นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ
          โดยอ้างว่าการแบนไกลโฟเซตของไทยไม่เป็นไปตามบรรทัดฐานการประเมินความเสี่ยงของสหรัฐฯ และจะส่งผลกระทบต่อการส่งออกข้าวสาลีและสินค้าเกษตรบางรายการ ซึ่งอาจพบการตกค้างของไกลโฟเซตจากสหรัฐฯมาสู่ประเทศไทยนั้น ปรากฏว่า...วันที่ 27 พฤศจิกายน 2562  "คณะกรรมการวัตถุอันตรายชุดใหม่" ที่มี นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ เป็นประธาน ได้เปลี่ยนแปลงมติดังกล่าวโดยยกเลิกการแบนไกลโฟเซตและเลื่อนการแบนพาราควอตและคลอร์ไพริฟอส ออกไปจากวันที่ 1 ธันวาคม 2562 เป็นวันที่ 1 มิถุนายน 2563 แทน
          เมื่อวันพุธที่ 16 กันยายนที่ผ่านมา องค์กรสิ่งแวดล้อมในสหรัฐฯได้ยื่นฟ้องกระทรวงเกษตรและกระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ ให้เปิดเผยข้อมูลอีกหลายชิ้นเพิ่มเติม เพื่อให้มีการเปิดเผยเอกสารการติดต่อระหว่างหน่วยงานทั้งสองกับบริษัทไบเออร์และบริษัทอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับการกดดันให้ "ประเทศไทย" ยกเลิกการแบน "ไกลโฟเซต"
          เกี่ยวกับประเด็นร้อนนี้ยังมีเนื้อหาต่อเนื่องอีกหลายช่วงตอน ติดตามอ่านต่อได้ที่  FBPage : "BIOTHAI"
          Nathan Donley  นักวิทยาศาสตร์อาวุโส Center for Biological Diversity ระบุว่าเป็นเรื่องแย่มากๆที่ทางการสหรัฐฯ เพิกเฉยข้อมูลเรื่องผลกระทบของไกลโฟเซตจากนักวิทยาศาสตร์อิสระ
          "ยืนยันตามไบเออร์ว่าไกลโฟเซตปลอดภัยอย่างมืดบอด และการที่หน่วยงานของรัฐทำหน้าที่เป็นตัวแทนของบริษัท...กดดันให้ประเทศอื่นยอมรับแบบเดียวกับตนนั้น ถือว่าเป็นการกระทำที่แทรกแซงคุกคามประเทศอื่น"
          "ไกลโฟเซต" เป็นสารเคมีกำจัดวัชพืชก่อมะเร็งชั้น 2A ตามการกำหนดของสถาบันวิจัยมะเร็งระหว่างประเทศ (IARC) ปัจจุบันบริษัทถูกฟ้องร้องโดยประชาชนอเมริกันที่ได้รับผลกระทบกว่าหนึ่งแสนคดี
          และไบเออร์-มอนซานโต้ ตกลงใจที่ทุ่มเงินกว่าสามแสนล้านบาทเพื่อไกล่เกลี่ยคดี ซึ่งต้องชดใช้เพื่อเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากการใช้ไกลโฟเซต
          ผ่านวัน...ผ่านคืนหลายๆคนจับจ้องติดตามความเคลื่อนไหวชนิดไม่กะพริบตาเพราะกลัวว่าจะมีกลเกมซับซ้อนซ่อนเงื่อนใช้เหลี่ยมเล่ห์ไม่ให้เกิดการแบน 3 สารพิษขึ้นจริงตามคลื่นกระแสข้อมูลที่เกิดขึ้นนี้
          ในมุมมอง สารี อ๋องสมหวัง มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค บอกว่า คิดว่ายังไงก็ไม่ยกเลิกการแบนแต่อีกตัวก็มีข้อมูลว่ามีความเคลื่อนไหวอยู่เบื้องหลังที่ จะทำให้ไม่เกิดแบน ก็คือ  "ไกลโฟเซต" ตัวเดียวที่ดึงออกมาแล้ว
          สองตัวแบนไปแล้วคือ "พาราควอต" และ "คลอร์ไพริฟอส" แต่ก็มีความพยายามที่จะให้ทบทวนการแบนสารเคมีอันตราย "ไกลโฟเซต" ทั้งๆที่ยังมีเงื่อนสำคัญมีการฟ้องคดีกันอยู่ที่ศาลปกครอง แล้วเราก็ไปร้องสอดรับเป็นจำเลยร่วม มูลนิธิคุ้มครองผู้บริโภคก็ต้องทำคำให้การ
          "แนวทางก็คือคิดว่าอยากให้รณรงค์ยกเลิกไกลโฟเซตต่อ คนไทยทุกคนลองคิดดูว่า...ในขณะนี้บริษัทมอนซานโต้ยอมจ่ายสามหมื่นกว่าล้านให้กับคนที่ฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายในอเมริกา ซึ่งเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว ฉะนั้นถ้าไม่ได้เป็นมะเร็งจริงจากสารเคมีตัวนี้ทำไมจึงยอมเยียวยา"
          แต่จะมายกเลิกการแบน "ไกลโฟเซต" ในเมืองไทย คงยอมกันไม่ได้
          สารี บอกอีกว่า ล่าสุด...ที่เราตรวจถั่วเหลืองก็พบมีการตกค้างของไกลโฟเซต แม้ว่าจะไม่เกินมาตรฐานแต่ก็พบว่ามีการตกค้าง...ไกลโฟเซตเอาไว้ใช้ฆ่าหญ้า ถั่วเหลือง ข้าวโพด จริงๆเป็นสารเคมีที่อันตรายมาก
          แนวโน้มจะเดินหน้าต่อไปยังไง จะ "ยกเลิก" ได้ไม่ได้ยังไม่รู้แต่อย่างไรก็ต้องรวมพลัง ร่วมกันเดินหน้าเพื่อที่จะยกเลิกทุกช่องทางที่จะทำให้เกิดการนำกลับมาใช้ใหม่ได้อีกอย่างเสรี
          "ไกลโฟเซต" ย้ำว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดมะเร็ง หลายๆประเทศก็มีความพยายามที่จะยกเลิกการใช้ห้ามนำเข้าห้ามผลิต เป็นวัตถุอันตรายประเภท 4 คำถามสำคัญมีว่า...คลื่นใต้น้ำที่ทำเรื่องนี้รุนแรงมากน้อยอย่างไร
          "ความพยายามยกเลิกการแบน คงมีไม่ใช่น้อย ส่วนหนึ่ง สำหรับเกษตรกรที่ตรงไปตรงมา...ไม่ใช่เกษตรกรที่เป็นตัวแทนบริษัท พูดกันตรงๆอย่างหลังก็คงต้องดิ้นสุดตัว พวกนี้เป็นธุรกิจหมื่นล้านแสนล้านก็ต้องเต็มที่อย่างบริษัทที่ฟ้องคดีก็เป็นเรื่องของผลประโยชน์ชัดเจน...เดินหน้าต่อสู้ในแง่ยกเลิกแล้วไม่มีอะไรใช้ทดแทน"
          ในมุมตัวแทนผู้บริโภค ไม่อยากคิดที่จะยกเลิกแบนสารเคมีตัวนี้แล้วก็หาตัวใหม่ใช้ทดแทน มองและคิดกันแบบยั่งยืน เมื่อ "ประเทศไทย" มี ความหวังตั้งใจกันว่าจะเดินหน้าไปในทิศทาง "เกษตรอินทรีย์" ก็มีรูปธรรมชัดเจนสะท้อนให้เห็นมากมายอยู่แล้ว ตามเส้นทางวิถีปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมั่นคงยั่งยืน
          ถึงตรงนี้...ใครจะตัดสินจะยกเลิกหรือไม่ยกเลิก จะแบนหรือไม่แบนก็ต้องฉายไฟส่องไปที่ "คณะกรรมการวัตถุอันตราย" กระทรวงอุตสาหกรรมนับรวมไปถึงท่าทีของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
          ในมุมมองสารีอ๋องสมหวังมูลนิธิเพื่อผู้บริโภคบอกว่า คิดว่ายังไงก็ไม่ยกเลิกการแบน แต่อีกตัวก็มีข้อมูลว่ามีความเคลื่อนไหวอยู่เบื้องหลังที่จะทำให้ไม่เกิดแบน ก็คือ "ไกลโฟเซต" ตัวเดียวที่ดึงออกมาแล้ว สองตัวแบนไปแล้ว คือ "พาราควอต" และ "คลอร์ไพริฟอส" แต่ก็มีความพยายามที่จะให้ทบทวน